U vàng quanh mắt xuất hiện có thể không rõ duyên do. Tuy nhiên, đôi khi nó có thể cho thấy tình trạng cholesterol cao, bệnh tiểu đường, bệnh gan... Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét các triệu chứng, nguyên cớ, chẩn đoán và điều trị tích trữ cholesterol trên mắt.
Nhận diện cholesterol tích trữ quanh mắt
Cholesterol tàng trữ có xu hướng xuất hiện trên mi mắt trên và dưới, gần góc trong của mắt và thường phát triển cân đối quanh mắt. Đó là những u mềm, phẳng, có màu hơi vàng, lành tính. Những thương tổn này có thể giữ nguyên kích tấc hoặc phát triển rất chậm theo thời gian. đôi khi các mảng u vàng nhỏ phối hợp với nhau để hình thành khối u lớn hơn. Xanthelasmata thường không đau hoặc ngứa. Nó ít khi ảnh hưởng đến nhãn lực hoặc mí mắt nhưng thỉnh thoảng làm mí mắt bị sụp.
Vì sao u vàng xuất hiện?
Cholesterol dôi tích quanh mắt có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp và có nhiều khả năng phát triển ở tuổi trung niên. Hiện tượng này phổ biến ở đàn bà hơn nam giới. Giới y học không chắc chắn về duyên cớ chính xác của các u vàng quanh mắt này. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy xanthelasma có liên hệ đến rối loạn lipid trong máu.
Một người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lipid máu nếu có các triệu chứng sau: cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) cao - cholesterol “xấu”; mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) thấp - cholesterol “tốt”; mức cholesterol toàn phần cao (cả LDL và HDL); mức triglycerid cao.
Rối loạn lipid làm tăng nguy cơ lắng đọng cholesterol trên thành động mạch (xơ vữa động mạch). Sự tích trữ này có thể hạn chế lưu lượng máu đến tim, não và các vùng khác của thân. Nó cũng làm tăng nguy cơ đau thắt ngực, đau tim, đột quỵ và bệnh mạch vành. Chứng rối loạn lipid máu liên can đến rối loạn di truyền, bao gồm: tăng cholesterol trong máu, tăng triglycerid máu gia đình, thiếu lipase lipoprotein. Một người có một trong những điều kiện này có thể có mức lipid cao thất thường. do vậy, các tình trạng này được biết đến như là duyên cớ chính gây ra rối loạn lipid máu. duyên do thứ phát bao gồm các nguyên tố về lối sống, như: chế độ ăn giàu chất béo bão hòa và cholesterol, bị thừa cân béo phì, không tập thể dục hoặc hoạt động thể chất đủ thích hợp, uống quá nhiều rượu, hút thuốc lá. Các nhân tố nguy cơ khác cho rối loạn lipid máu bao gồm: bệnh tiểu đường, bệnh thận mạn tính, suy giáp, tăng huyết áp, xơ gan mật và một số bệnh gan khác, tiền sử gia đình có người bị đột quỵ hoặc bệnh tim...
Ngoài ra, một nghiên cứu cho thấy cholesterol trữ trên mí mắt có hệ trọng đến tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim thiếu máu cục bộ, ngay cả những người có mức lipid thường nhật.
Những người có u vàng quanh mắt nên đến thầy thuốc để kiểm tra mức lipid. Xanthelasmata thường được chẩn đoán đơn giản bằng khám trực giác. bác sĩ cũng có thể kiểm tra đường huyết, chức năng gan và nguy cơ bệnh tim mạch.
Nên điều trị và ngừa thế nào?
Cholesterol tích quanh mắt hình thành u vàng thường không gây đau, nhưng nhiều người muốn loại bỏ vì lý do thẩm mỹ. Phương pháp loại bỏ sẽ phụ thuộc vào kích cỡ, vị trí và đặc điểm của các u. Các tuyển lựa giải phẫu bao gồm: phẫu thuật cắt bỏ, laser CO2, đốt điện, hóa chất, liệu pháp cryotherapy. Sau thủ thuật, có thể có sưng và bầm tím quanh mí mắt trong vài tuần. Rủi ro của phẫu thuật bao gồm sẹo và sự thay đổi màu da. Tuy nhiên, u vàng có thể sẽ tái phát, đặc biệt ở những người có cholesterol cao.
Điều trị rối loạn lipid sẽ không khiến u vàng biến mất. Tuy nhiên, điều trị này là cần thiết, vị có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim. Điều trị rối loạn lipid cũng có thể ngăn không cho u vàng thi bằng lái xe máy phát triển nhiều hơn. Điều trị chứng rối loạn lipid máu nhiều khi chỉ cần đổi thay lối sống và chế độ ăn kiêng hiệp. Các khuyến cáo gồm: giảm cân, ăn uống lành mạnh. Một người mắc bệnh béo phì nên ăn một chế độ ăn uống thăng bằng ít chất béo bão hòa, chất béo trans và cholesterol. Nên ăn nhiều hoa quả, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này ít chất béo và không chứa cholesterol. Thực phẩm cần tránh bao gồm: sữa thuần chất, bơ, pho mát và kem, thịt mỡ, bánh nướng, bánh quy, thực phẩm có chứa dừa hoặc dầu cọ.
Ăn các thực phẩm giàu chất xơ hòa tan có thể giúp giảm cholesterol như: các loại đậu, yến mạch, gạo lức, cam, quýt, bưởi...
Tập thể dục ngay. Hoạt động thể chất thường xuyê n cũng rất cấp thiết trong điều trị chứng rối loạn lipid máu. Nó có thể giúp nâng cao mức cholesterol HDL và mức cholesterol LDL thấp hơn và triglycerid. Các hoạt động như đi bộ nhanh, đi xe đạp, bơi lội và chạy bộ cũng có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và giúp người khác duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng mức cholesterol và triglycerid. bởi vậy hãy giảm lượng rượu. Hút thuốc lá có thể làm tăng cholesterol LDL và ức chế những ảnh hưởng hăng hái của cholesterol HDL. Một người bị rối loạn lipid nên bỏ thuốc lá.
Tóm lại, u vàng quanh mắt thỉnh thoảng là triệu chứng của một bệnh nghiêm trọng hơn, chả hạn như rối loạn lipid máu, máu nhiễm mỡ, tiểu đường, xơ gan, bệnh tim thiếu máu cục bộ, một số bệnh ung thư...nên, nếu thấy xuất hiện tích trữ cholesterol xung quanh mắt, biểu thị bằng các u vàng nhạt, nên đi khám thầy thuốc để tìm ra duyên do bệnh hoặc các tình trạng sức khỏe khác.
BS. Nguyễn Xuân Hướng
0 nhận xét:
Đăng nhận xét